TP.HCM, tháng 4/2025 – Trong bối cảnh thị trường toàn cầu có nhiều biến động, ngành xuất khẩu gỗ và nội thất cao cấp của Việt Nam đang đối mặt với những thách thức chưa từng có khi Mỹ - thị trường lớn nhất của ngành - công bố các mức thuế nhập khẩu mới. Tuy nhiên, quyết định tạm hoãn áp dụng mức thuế cao trong vòng 90 ngày đã mở ra một khoảng thời gian quan trọng cho các doanh nghiệp trong nước tận dụng cơ hội và chuẩn bị chiến lược ứng phó lâu dài.

Mỹ siết thuế, ngành gỗ Việt đối mặt thách thức

Theo thông tin từ Bộ Thương mại Mỹ, nước này dự kiến áp thuế đối ứng lên tới 84% đối với hàng hóa nhập khẩu từ một số quốc gia. Riêng với Việt Nam, mức thuế được công bố là 46% - một con số gây chấn động trong cộng đồng doanh nghiệp. Mức thuế này nếu được thực thi sẽ ảnh hưởng nặng nề đến toàn ngành, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam hiện là nước xuất khẩu nội thất cao cấp đứng thứ hai vào thị trường Mỹ, chỉ sau Trung Quốc.

Việc Mỹ áp thuế nhằm đối phó với tình trạng trợ giá, gian lận thương mại, hoặc nhằm cân bằng cán cân thương mại. Dù vậy, các hiệp hội ngành gỗ Việt Nam cho rằng phần lớn doanh nghiệp nội địa đều tuân thủ đúng luật chơi quốc tế, sử dụng nguyên liệu hợp pháp và minh bạch về chuỗi cung ứng.

Tạm hoãn 90 ngày: Cơ hội quý báu để tăng tốc

Trước sức ép từ doanh nghiệp và các quốc gia đối tác, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố tạm hoãn áp dụng mức thuế mới trong vòng 90 ngày, giữ mức thuế 10% như hiện tại để tạo điều kiện cho quá trình đàm phán. Thông tin này ngay lập tức đã khiến nhiều đơn hàng từng bị hoãn hoặc hủy bỏ được khôi phục trở lại.

Các doanh nghiệp xuất khẩu nội thất cao cấp đang khẩn trương tăng ca, hoàn thiện đơn hàng, và cố gắng tận dụng khoảng thời gian "vàng" để chốt hợp đồng với đối tác Mỹ. Trong khi đó, các hội chợ thương mại, triển lãm quốc tế đang diễn ra ở Mỹ cũng ghi nhận sự quay trở lại của các thương hiệu nội thất đến từ Việt Nam.

Không ít thương hiệu nội thất cao cấp từ Việt Nam đang tận dụng thời cơ này để khẳng định vị thế thông qua chiến lược truyền thông mạnh mẽ, cải tiến bao bì, nhấn mạnh yếu tố thủ công tinh xảo và vật liệu thân thiện môi trường. Đây là yếu tố rất được người tiêu dùng Mỹ ưa chuộng trong xu hướng tiêu dùng hậu đại dịch.

Trung và dài hạn: Cần chiến lược thích nghi và chuyển mình

Mặc dù được "giãn thuế" tạm thời, nhưng mối đe dọa từ chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ vẫn còn hiện hữu. Trong trung hạn, ngành gỗ cần chủ động xây dựng chiến lược ứng phó rủi ro, bao gồm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tái cơ cấu chuỗi cung ứng, và đầu tư vào công nghệ - thiết kế để tăng giá trị sản phẩm.

Đặc biệt, với phân khúc nội thất cao cấp xuất khẩu, các doanh nghiệp cần chú trọng hơn đến xây dựng thương hiệu, đảm bảo nguồn nguyên liệu bền vững, và nâng tầm thiết kế để chinh phục các thị trường khó tính như Mỹ. Những thương hiệu có khả năng kể câu chuyện thương hiệu, sử dụng nguồn gỗ được chứng nhận FSC, và cam kết giảm phát thải carbon sẽ có lợi thế rõ rệt.

Một xu hướng đáng chú ý là các nhà nhập khẩu Mỹ đang ngày càng tìm kiếm đối tác cung ứng có năng lực tự chủ nguyên liệu trong nước, không phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc – điều này mở ra cơ hội lớn cho ngành gỗ nội thất Việt nếu có chiến lược bài bản.

Bên cạnh đó, các hiệp hội ngành hàng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua tư vấn pháp lý, xây dựng tiêu chuẩn ngành, và hỗ trợ tiếp cận thị trường thông qua nền tảng kỹ thuật số, thương mại điện tử xuyên biên giới.

Đẩy mạnh chuyển đổi số và tiếp thị quốc tế

Với yêu cầu cạnh tranh ngày càng cao, việc đầu tư vào chuyển đổi số là yếu tố không thể thiếu. Các doanh nghiệp xuất khẩu nội thất cao cấp cần cải tiến trang web, hệ thống quản lý quan hệ khách hàng (CRM), và ứng dụng các nền tảng như Amazon, Wayfair hoặc Alibaba để mở rộng kênh phân phối. Đồng thời, xây dựng bộ nhận diện thương hiệu rõ ràng, hình ảnh sản phẩm chất lượng cao, và chiến lược tiếp thị nội dung (content marketing) phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng Mỹ.

Một chiến lược tiếp thị hiệu quả trong giai đoạn này là kết hợp giữa yếu tố "nghệ nhân Việt Nam" với xu hướng sống tối giản, gần gũi thiên nhiên mà người Mỹ đang ưa chuộng. Nội thất làm từ gỗ tự nhiên, tinh giản, bền vững và có tính thẩm mỹ cao chính là lợi thế cạnh tranh của Việt Nam.

Vai trò của Nhà nước và hiệp định thương mại

Cuối cùng, sự đồng hành của Chính phủ là rất cần thiết. Các chính sách hỗ trợ thuế, ưu đãi tín dụng xanh cho ngành gỗ, đào tạo nguồn nhân lực thiết kế và tiếp thị, cũng như xúc tiến thương mại quốc tế, sẽ tạo đòn bẩy lớn giúp nội thất cao cấp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh.

Song song, việc tận dụng các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP, hay RCEP để mở rộng thị trường là điều bắt buộc. Nếu xây dựng được chiến lược xuất khẩu đồng bộ và dài hạn, Việt Nam có thể trở thành trung tâm sản xuất nội thất cao cấp hàng đầu châu Á trong thập kỷ tới.

Kết luận

Chính sách thuế mới từ Mỹ là lời cảnh tỉnh quan trọng cho ngành xuất khẩu gỗ và nội thất cao cấp Việt Nam. Trong ngắn hạn, các doanh nghiệp cần tận dụng 90 ngày "giãn thuế" để tối ưu đơn hàng. Về dài hạn, chỉ những doanh nghiệp có năng lực chuyển đổi linh hoạt, minh bạch và đổi mới sáng tạo mới có thể trụ vững và phát triển trong môi trường thương mại toàn cầu nhiều biến động hiện nay.

Triển vọng vẫn còn đó – và nếu tận dụng đúng thời điểm, nội thất cao cấp "Made in Vietnam" hoàn toàn có thể chinh phục thị trường Mỹ một cách bền vững.

(Thông tin tổng hợp từ nhiều nguồn).